Deze column is gepubliceerd door Digitaal Draagvlak in september 2020. Digitaal Draagvlak is hét kennisplatform voor moderne omgevingscommunicatie in Nederland.
Digitalisering is overal om ons heen, zowel tijdens ons werk als thuis en in de auto. Maak jij al gebruik van een robotstofzuiger of doe je het zelf nog? Spreek jij af met vrienden op anderhalve meter of videobel je wekelijks om elkaar te zien en heb jij je werkprocessen al gedigitaliseerd? Als ik naar mijzelf kijk, is het een beetje van alles: ik stofzuig nu nog zelf, zie vrienden digitaal en fysiek, maar op werk zijn processen zijn gedigitaliseerd.
Als omgevingsmanager houd jij je ongetwijfeld bezig met het digitaal vastleggen van processen, hoever ben je daarmee? Heb je rekening gehouden met toekomstige connectiviteit en het delen van informatie met stakeholders? En wanneer je informatie deelt, hoe zeker ben je? Zomaar drie vragen om je aan het denken te zetten op de vroege ochtend/aan het einde van de dag.
Data en digitalisering
Je brengt dagelijks de belangen van alle stakeholders bij elkaar, van opdrachtgevers tot omwonenden en van uitvoerenden tot inkopers. Al deze belangen zijn verschillend van aard en je moet met allen rekening houden. Dus waar begin je? Bij de fundering, om in bouwtermen te blijven. Een van de grootste uitdagingen van een omgevingsmanager is het vinden van concrete informatie om te delen, want waar haal je deze vandaan? (Modern) landmeten helpt je daarbij.
Dat begint bij het eenvoudig digitaal genereren en vervolgens opslaan van data, landmeten nieuwe stijl. Deze data verkrijg je door digitaal inmeten met behulp van GNSS ontvangers - die gebruikmaken van satellietsignalen om een exacte positie te bepalen. Digitalisering speelt hierbij een belangrijke rol, het heeft inmeten versimpeld en geeft ons allemaal de gelegenheid zelf deze werkzaamheden te verrichten en te synchroniseren met GIS tools – niet onbelangrijk nu er steeds minder landmeters worden opgeleid en moderne alternatieven nodig zijn. Voor omgevingsmanagers geeft deze werkwijze meer informatie, controle en zekerheid.
Eindresultaat en omgeving zijn leidend
Bij projecten zijn het eindresultaat en de omgeving leidend. Succes is niet alleen af te lezen aan (financieel) resultaat, ook aan onderlinge relaties en reputatie. Nauwkeurige informatie draagt daar aan bij. Door in te meten met een GNSS ontvanger, kan een veel gedetailleerdere offerte of uitvoeringsplan worden gemaakt. Dat raakt het snijvlak opdrachtgever/inkoper, omdat financiën hier een belangrijke rol bij spelen en omgevingsmanagers heb van concretere informatie kunnen voorzien. Hoe meer details er zijn, hoe specifieker ingekocht kan worden en meer (financiële) zekerheid wordt gegeven.
Zekerheid en concrete informatie zijn – logischerwijs - ook van belang bij omwonenden van een project, dat is waar hun behoefte ligt. Niemand wil overlast ervaren, maar een betrouwbare indicatie van de dagen en tijden waarop er hinder er is, neemt al veel weerstand weg. Laten we zeggen dat er glasvezelkabels in een bestaande woonwijk worden gelegd, dan is het prettig om te weten wanneer jouw huis of straat aan de beurt is. Daaromheen kan de omgevingsmanager meerdere concrete communicatiemomenten en -middelen plannen, toegespitst op de straten uit die desbetreffende week. Hierbij kan worden opgenomen wie wanneer aan de beurt is, hoe lang het project (voor jou als bewoner) duurt en welke straten wanneer zijn afgesloten en welke omleidingsroutes er daardoor zijn. Die tijdsplanning is ook weer van belang bij aanvragen en verkrijgen van vergunningen, budgetten, omgevingscommunicatie en meer. Overal zijn stakeholders die jij als omgevingsmanager moet voorzien van informatie, het is aan jou om te bepalen hoe specifiek je daarin wil zijn.
In de praktijk
Jeroen Waanders is informatieadviseur bij het Waterschap Drents Overijsselse Delta en werkt inmiddels geruime tijd met GNSS ontvangers. “Ik kijk ook al met een schuin oog naar de toekomst. Zo zijn we voorzichtig begonnen met experimenteren en oefenen wij met het plaatsen van de apparaten op voertuigen. Koppelen aan rijdend materieel kan ons nog meer voordelen bieden en tijd besparen, zeker wanneer je lange stukken inmeet.”
“Wij gebruiken marXact UNI-GR1 GNSS ontvangers vooral voor inmeetwerkzaamheden bij bijvoorbeeld huisaansluitingen, kolken en putranden. Dan is het handig dat punten terugzetten heel gemakkelijk is, je hoeft eigenlijk niet te zoeken om te zien waar je bent gebleven”, aldus STRABAG Nederland hoofduitvoerder Sander Lendemeijer. Niet hoeven zoeken vergroot de snelheid waarmee gewerkt wordt, zelfs tot op detailniveau. En wederom draagt dit bij aan de precieze informatie waarmee omgevingsmanagers werken en (door)communiceren naar stakeholders.
Samen spelen, samen delen
Omgevingsmanagement is universeel van karakter, door de vele stakeholders en hun respectievelijke belangen. Alle betrokkenen even goed het gevoel geven dat ze gehoord en gezien worden, is een balans die je dagelijks in stand probeert te houden. Het is spelen, het is delen, het is samen.
Kies voor een moderne aanpak en manieren om de verschillende doelgroepen de meeste zekerheid te bieden, het concreetst te informeren en gebruik deze informatie om te delen met je stakeholders en hen zo op maat te bedienen en garanties te geven. Een zekerheid gestoeld op data.
Ik eindig deze column graag met een advies aan de lezers van Digitaal Draagvlak. Omgevingsmanagers moeten GIS (Geographic Information System) systemen openzetten om data aan te vullen. Het moet makkelijker worden voor aannemers, grondwerkers, landmeters en elk andere meewerkende partij om direct data in dat GIS systeem aan te leveren. Klaar voor de eigenaar om deze data te controleren en accepteren.
